कोरियामा किन पार्छन् नेपाली कामदार आफैंलाई पासोमा
७ माघ, काठमाडौं । अघिल्लो हप्ता दक्षिण कोरियाको छल्लाबोक्दोस्थित बंगुुर फार्ममा काम गर्ने पाँचथरका विवेक राईले आत्महत्या गरे । कोरिया पुगेको ३ महिना पनि नबित्दै उनले राति गलामा पासो लगाए । अविवाहित उनले मृत्युको बाटो रोज्नुको कारण खुल्न सकेको छैन ।
तनहुँका नरबहादुर रानाले पनि गत हप्ता कार्यस्थलको दुर्घटनामा ज्यान गुमाए । सामान उचाल्न प्रगोग हुने गाडी मर्मत गर्दागर्दै दुर्घटनमा परेका उनी पहिला पनि पाँच वर्ष कोरिया बसेर फर्केका थियो । तर दोस्रो पटक ज्युँदो फर्किन सकेनन् ।
कोरियामा अन्य श्रम गन्तव्य मुलुकमा भन्दा बढी नेपाली कामदारले आत्महत्या गर्ने गरेका छन् । सन् २००८ देखि हालसम्म कोरियामा १ सय ११ जनाभन्दा बढीले ज्यान गुमाएको ईपीएस कोरिया शाखाका निर्देशक कृष्णप्रसाद खनालले जानकारी दिए । उनले कोरियामा अनेकन प्रयासका बाबजुद पनि कामदारको मृत्युदर घट्न नसकेको बताए ।
१ सय ११ मध्ये २२ जनाले आत्महत्या गर्नुको कारण खुलेको छैन । सुतेकै अवस्थामा २५ जनाको ज्यान गयो भने कार्यस्थलको दुर्घटनामा १४ जनाको मृत्यु भयो । त्यस्तै, ८ जनाको मृत्यु सवारी दुर्घटनामा भएको छ । दुई जनाको हत्या भयो भने तीन जनाको कालगतिले मृत्यु भएको थियो ।
ईपीएस कोरिया शाखाको तथ्यांकमा १ सय ११ जना भनिए पनि अन्य प्रक्रिया र अवैध बाटोबाट गएका कामदारसहित करिब १ सय ७५ जनाको मृत्यु भएको र तीमध्ये ४० जनाले आत्महत्या गरेको कोरियास्थित नेपाली दूतावास स्रोत बताउँछ ।
नेपालीका लागि सबैभन्दा बढी कमाइ हुने वैदेशिक रोजगारीको गन्तव्य हो, कोरिया । भाषा र सीप परीक्षा पास गरेर कोरिया जान चाहनेहरू नै वर्षमा एक लाख हाराहारी हुन्छन् । राम्रो कमाइ हुने कोरियाको रोजगारी भने सबैभन्दा कठिनमा गनिन्छ ।
शारीरिक तथा मानसिक रूपमा सवल भएकाहरूले कोरियामा मासिक डेढ लाख रूपैंयाभन्दा बढी कमाउँछन् । ओभरटाइम पनि भए अझ बढी कमाइ हुन्छ । कोरियामा अधिकांश कम्पनीले खाने–बस्ने सुविधा दिन्छन् ।
कोरियामा अहिले ४० हजारभन्दा बढी नेपाली ईपीएसबाट भाषा परीक्षा पास गरेरै कोरिया पुगेकाहरू छन् । उनीहरू कडा शारीरिक परिश्रम गर्नुपर्ने श्रममा संलग्न छन् । कोरियाको कृषि र औधोगिक क्षेत्रमा नेपाली कामदारको माग छ । त्यसका लागि वर्षमा औसत ८ हजार कामदारको माग आउँदा ९२ हजारभन्दा बढीले प्रतिस्पर्धा गर्छन् ।
सन् २००८ यता भाषा परीक्षा पास गरेर ६६ हजारभन्दा बढी नेपाली कामदार कोरिया पुगे । तीमध्ये कति फर्किएर नेपालमै विभिन्न पेसा व्यवसायमा संलग्न छन् भने कति दोहोर्याएर कोरिया पुग्दैछन् ।
नेपालीलाई गाह्रो काम
कोरियामा भाषा परीक्षा पास गर्न सक्ने मध्यमवर्गका पढेलेखेका नेपाली युवा धेरै छन् । तीमध्ये कतिपय युवा कोरिया पुगेपछि काम गर्न नसक्ने, खिन्न भएर बस्ने, तनावमा पर्ने बताउँछन्, कोरियाका पूर्वश्रम सहचारी अनीलकुमार गुरुङ ।
उनका अनुसार, गाउँ र सहरबजारमा खासै दुःख नगरेकाहरूलाई कोरिया सजिलो गन्तव्य होइन । खटेर काम गर्न नसक्नेहरू कोरिया पुगेपछि शारीरिक–मानसिक तनाव र डिप्रेसनमा पर्ने गुरुङ बताउँछन् ।
